تحلیل السُّمان و الخَریف نجیب محفوظ با رویکرد ریخت¬شناسی

نویسندگان

حمیدرضا مشایخی

سیده هانیه میرسیدی

چکیده

چکیده تلاش روایت­شناسان برای رسیدن به الگویی ثابت به­منظور بررسی داستان­ها و روایت­ها در آغاز قرن بیستم با ظهور فرمالیست­ها شدت یافت. در همین زمان ولادیمیر پراپ، مردم­شناس صورت­گرای روسی با الگو گرفتن از همین روایت­شناسان روشی برای بررسی داستان طرح کرد. پراپ دریافت که قصه­های پریان به­رغم تکثر و تنوع ظاهری، از نظر قهرمانان و عملکردهای آن­ها نوعی وحدت و همانندی دارد و تمامی کارکردهای موجود در قصه به سی و یک عملکرد محدود می­شود و این دستاورد، آغاز علم روایت­شناسی نوین به­شمار می­آید. نجیب محفوظ، معروف­ترین رمان­نویس معاصر عرب، ازجمله نویسندگانی است که روایت­ها و  داستان­های او سرشار از عناصر نمادین شرقی و قالب­های ساختاری نوین غربی است؛ از این روی، قابلیت بررسی روایی و ریخت­شناسی را دارد. این جستار بر آن است تا روایت السُّمان و الخَریف نجیب محفوظ را براساس نظریه­ی پراپ، تحلیل و بررسی کرده و نشان دهد توالی این کارکردها تا چه اندازه می­تواند در داستان محفوظ قابل انطباق باشد. دستاورد پژوهش، نشان­دهنده­ی این است که هرچند تعدادی از کارکردهای سی و یک گانه­ در داستان نجیب محفوظ یافتنی است، پایان قصه، با نوع پایان یافتن قصه­های پریان مغایرت دارد؛ در پایان، قهرمان داستان به ظاهر از صحنه­ی مبارزه بیرون می­رود؛ ولی در مبارزه­ای درونی، جدال قهرمان با شرور ادامه می­یابد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل السُّمان و الخَریف نجیب محفوظ با رویکرد ریخت¬شناسی

چکیده تلاش روایت­شناسان برای رسیدن به الگویی ثابت به­منظور بررسی داستان­ها و روایت­ها در آغاز قرن بیستم با ظهور فرمالیست­ها شدت یافت. در همین زمان ولادیمیر پراپ، مردم­شناس صورت­گرای روسی با الگو گرفتن از همین روایت­شناسان روشی برای بررسی داستان طرح کرد. پراپ دریافت که قصه­های پریان به­رغم تکثر و تنوع ظاهری، از نظر قهرمانان و عملکردهای آن­ها نوعی وحدت و همانندی دارد و تمامی کارکردهای موجود در ق...

متن کامل

تحلیل السُّمان و الخَریف نجیب محفوظ با رویکرد ریخت¬شناسی

چکیده تلاش روایت­شناسان برای رسیدن به الگویی ثابت به­منظور بررسی داستان­ها و روایت­ها در آغاز قرن بیستم با ظهور فرمالیست­ها شدت یافت. در همین زمان ولادیمیر پراپ، مردم­شناس صورت­گرای روسی با الگو گرفتن از همین روایت­شناسان روشی برای بررسی داستان طرح کرد. پراپ دریافت که قصه­های پریان به­رغم تکثر و تنوع ظاهری، از نظر قهرمانان و عملکردهای آن­ها نوعی وحدت و همانندی دارد و تمامی کارکردهای موجود در قص...

متن کامل

تحلیل روان‌شناسانه رمان زقاق المدق اثر نجیب محفوظ

زقاق المدق یکی از رمان‌های معروف نجیب محفوظ است که در آن حوادث مربوط به زمان جنگ جهانی دوم به تصویر کشیده شده است. در این رمان شخصیت‌های متفاوتی وجود دارند که از طبقات اجتماعی مختلفی هستند. این جستار برآن است بر‌اساس اصول نقد روان‌شناسی و نظریه‌های شخصیت به تحلیل ادبی-روان‌شناسی این رمان بپردازدوگونه‌های شخصیتی این رمان و ویژگی‌های خاص آن‌ها را واکاوی و هدف نجیب محفوظ از خلق چنین شخصیت‌هایی را ...

متن کامل

تحلیل اگزیستانسیالیستی شخصیت اوّل (عمر) رمانِ "الشحّاذ" اثر نجیب محفوظ

فلسفه و ادبیات از روزگاران دور ارتباطی بسیار نزدیک داشته­اند و همواره مکتب­های فلسفی بر ادبیات جهان تأثیرگذار بوده است که از جملة آنها می­توان به اگزیستانسیالیسم اشاره داشت. از سوی دیگر، ادبیات به مثابه­ یک روش، بر فلسفة اگزیستانسیالیسم تاثیرگذار بوده و برخی فیلسوفان در قالب­های گوناگون ادبی مانند رمان، شعر، نمایشنامه و... مفاهیم فلسفی را وارد حوزة ادبی کردند. اگزیستانسیالیسم، به دغدغه­های مشتر...

متن کامل

تحلیل مکتب ادبی داستان «سه گانه» نجیب محفوظ

نجیب محفوظ (1911-2006) داستان نویس مصری برندة جایزة نوبل 1988م است. وی توانست بیش از پنجاه داستان بنویسد که مشهورترین آنها، سه­گانه (بین­القصرین- قصرالشوق- السّکریّه) نام دارد. این سه­گانه اساسی ترین مشکلات جامعه مصری را مانند: برخورد فرهنگی شرق و غرب، دین تقلیدی و سنتی، پدر سالاری، انسداد سیاسی و مصادره آزادی­ها و نبود ایمان راستین، را در چهارچوب واقع­گرایی بررسی کرده، راه­کارهایی هم برای مبارز...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مجلة الجمعیة العلمیة الایرانیة للغة العربیة و آدابها

ISSN 23456361

دوره 8

شماره 24 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023